Vuur maken is iets waar ieder mens zich tot aangetrokken voelt. Vuur heeft namelijk naast een functioneel onderdeel, het biedt immers warmte en een gelegenheid tot het bereiden van voedsel en veilig drinkwater, ook een aantal psychologische functies; veiligheid, gevoel van huiselijkheid, gezelligheid en innerlijke rust. Vuur fascineert. Vele mensen zijn "vuurkijkers" en volgen de dansende vlammen.
Je kunt dus stellen dat het maken en vooral het hebben van vuur een belangrijk onderdeel is binnen het (over)leven van de mens, dus ook bij survival en bushcraft. Vele volken stellen dat zonder een vuur er geen huiselijkheid is. Het maken van een vuur is dus het eerste wat men maakt voordat men het kamp opbouwt. Een verblijfplaats moet dus naast een veilige plek voorzien in voldoende brandbaar materiaal.
In dit deel wil ik het hebben over de theorie achter het vuurtje. Het volgende deel zal dieper ingaan op het onderdeel vuur.
Wat is nodig voor een vuur ?
Haal één van deze essentiële onderdelen weg en je zult zien dat de driehoek verbroken wordt. Resultaat is dat er geen vuur ontstaat.
Brandbaar materiaal.
Het materiaal wat goed te onsteken is en voldoende hitte creëert voor een doorlopende onsteking. Het materiaal is onderdeel van de "ring van vuur". De ring van vuur bestaat uit de verschillende stages die nodig zijn om een "goed" vuur te maken. Een goed vuur is een doel op zich; even een kopje thee of koffie maken, of een vuur wat je de hele nacht warm houdt ?
Laten we even de ring van vuur ontleden:
onstekingsmiddel -> tondel -> luciferdikte -> potlooddikte -> wijsvingerdikte -> duimdikte -> polsdikte.
De ring vertelt ons dat een geleidelijke opbouw van dikte ons een goed vuur oplevert. Het vuurtje geeft ons een onstekingsmiddel om meer vuren aan te maken, vandaar de naam ring van vuur.
Onstekingsmiddel.
Lucifers, aansteker, firesteel, magnesiumbar, charcloth icm vuurslag/vuursteen, kooltje van vuurboog, vuurploeg, vuurpomp, etc.
Tondel.
De tondel kan zowel natuurlijk zijn, als bewerkt, denk aan: droog gras, lisdoddesigaar, schraapsel van hout, feathersticks, berkenbast, vaselinewatten, kaarsvetwattenschijven, fatwood, BBQ-aanmaakblokjes, BBQ-firegel, etc, etc.
Een open plek met zon en veel wind geeft droge tondel van natuurlijk materiaal.
Indien men natuurlijk materiaal gebruikt, kneus het matriaal in diverse richtingen, zodat vezels naar buiten komen, indien mogelijk meng het met grove en minder grove soorten. De opstaande vezels vatten namelijk het eerst vlam. Voor feathersticks, probeer deze zo dun als mogelijk te snijden.
Hout.
De rest van de ring bevat hout in de diverse diktes van een bomen en struiken.
Luciferdikte, van takjes, alsmede potlooddikte. Wijsvingerdikte wordt soms samengevoegd met de duimdikte, toch is het een dikte die bij wat vochtiger hout niet moet worden overgeslagen. Hierna komt de polsdikte. Als de polsdikte goed brandt kun je grotere delen op het vuur gooien.
Vocht in het hout.
Een vochtig weertype brengt dus kleinere stappen en vooral geduld met zich mee. Vocht zorgt ervoor dat de hitte niet snel genoeg opkomt, omdat men eerst het vocht moet verdampen. Dit resulteert in een zeer langzaam opkomend vuur. Zorg voor tondel en hout in de eerste fasen dat goed droog, dus goed brandbaar is. Hout droogt in de lucht en goed met een zonnetje. Dus geen takjes van de grond, maar dode takken. Voor het vuur gebruik je dode bomen die staan of van de grond af liggen. Groen hout is alleen geschikt om te snijden en boven een vuur iets te roosteren. Afhankelijk van de soort duurt het ongeveer 1 maand per cm dat hout droogt, mits gekloven.
Droge takjes hoor je echt knakken. Dikkere takken kun je tegen je wang aanhouden, voelt deze koel dan is deze niet droog genoeg, voelt deze warm dan is deze goed om te gebruiken.
Welk hout.
Niet iedere houtsoort is even goed. Sommige soorten branden snel en fel. Berk is een boom die natuurlijke olie bevat welke snel brandt. Den en spar bevatten veel harsen die zeer brandbaar zijn. Dit zijn bijvoorbeeld ideale starters, om daarna over te gaan op langzaam brandende soorten zoals o.a. es, beuk en eik. Vermijdt taxus, kastanje en populier. Iep en els is ideaal als mix hout, dus als het vuur al lekker een kolenbed heeft. Kloof je dikkere hout altijd, dit komt de brandbaarheid ten goede. Ook droogt het zo sneller, de schors en bast is een goede beschermer tegen vocht van buitenaf, maar houdt vocht binnenin ook goed vast.
Vuurveiligheid.
Veiligheid rondom een openvuur, of zelfs met een brander, is vaak een ondergeschoven kindje. Veeg bladeren en takken rondom weg, tot op de kale ondergrond, één meter vanaf de rand van het te maken vuur. Kijk of er geen wortelen van bomen en struiken liggen. Kijk uit voor droge turfachtige grond (deze kan ondergronds branden). Vooraf opzoeken of er geen droogtecodes zijn afgegeven. Op de website http://www.natuurbrandgevaar.nl kun je dit controleren. Zorg voor blusmiddelen (zoals water en zand) en houdt je vuurplek netjes. Geen spullen waarover je kunt struikelen, stapel hout netjes op. Als laatste maak een proportioneel vuur, dus voor een maaltijd geen twee meter hoog vuur maken. Vergeet niet na het vuurplekgebruik deze netjes volgens "Leave no trace" achter te laten!
Kookvuur.
Koken doe je eigenlijk op de kooltjes en niet direct in de vlammen. Dit omdat het koken op vlammend vuur een oncontroleerbaar resultaat geeft (Schuif eventueel wat kooltjes apart om op te koken of bakken). Met uitzondering van het koken van water. Het roosteren van vlees en vis moet rustig gebeuren. Een pan verdeelt de hitte, echter een direct vuur niet. Een truukje wat ik gebruik is je hand bij de kooltjes te houden, als ik deze 4-5 tellen op die plek kan houden voordat mijn hand te warm wordt, is deze plek goed om vlees of vis te roosteren. Dit kost wat meer tijd, echter voorkomt een zwarte kraaklaag, droog of oneetbaar voedsel. Kampvuurkoken is een leuke bezigheid en is een hobby opzich.
Tip.
Het herkennen van bomen helpt het juiste hout voor je kampvuur te selecteren.
Op de website http://www.bomengids.nl kun je leren deze te herkennen.
De volgende keer in deel 2.
In deel 2 vertel ik meer over de volgende fasen en gereedschap wat je helpt om een goed vuur te maken.
Je kunt dus stellen dat het maken en vooral het hebben van vuur een belangrijk onderdeel is binnen het (over)leven van de mens, dus ook bij survival en bushcraft. Vele volken stellen dat zonder een vuur er geen huiselijkheid is. Het maken van een vuur is dus het eerste wat men maakt voordat men het kamp opbouwt. Een verblijfplaats moet dus naast een veilige plek voorzien in voldoende brandbaar materiaal.
 |
| De vuurdriehoek |
Wat is nodig voor een vuur ?
- Brandbaar materiaal
- Zuurstof (lucht)
- Bepaalde hoeveelheid warmte wat het brandbare materiaal kan ontsteken.
Haal één van deze essentiële onderdelen weg en je zult zien dat de driehoek verbroken wordt. Resultaat is dat er geen vuur ontstaat.
Brandbaar materiaal.
Het materiaal wat goed te onsteken is en voldoende hitte creëert voor een doorlopende onsteking. Het materiaal is onderdeel van de "ring van vuur". De ring van vuur bestaat uit de verschillende stages die nodig zijn om een "goed" vuur te maken. Een goed vuur is een doel op zich; even een kopje thee of koffie maken, of een vuur wat je de hele nacht warm houdt ?
Laten we even de ring van vuur ontleden:
onstekingsmiddel -> tondel -> luciferdikte -> potlooddikte -> wijsvingerdikte -> duimdikte -> polsdikte.
De ring vertelt ons dat een geleidelijke opbouw van dikte ons een goed vuur oplevert. Het vuurtje geeft ons een onstekingsmiddel om meer vuren aan te maken, vandaar de naam ring van vuur.
Onstekingsmiddel.
Lucifers, aansteker, firesteel, magnesiumbar, charcloth icm vuurslag/vuursteen, kooltje van vuurboog, vuurploeg, vuurpomp, etc.
Tondel.
De tondel kan zowel natuurlijk zijn, als bewerkt, denk aan: droog gras, lisdoddesigaar, schraapsel van hout, feathersticks, berkenbast, vaselinewatten, kaarsvetwattenschijven, fatwood, BBQ-aanmaakblokjes, BBQ-firegel, etc, etc.
Een open plek met zon en veel wind geeft droge tondel van natuurlijk materiaal.
Indien men natuurlijk materiaal gebruikt, kneus het matriaal in diverse richtingen, zodat vezels naar buiten komen, indien mogelijk meng het met grove en minder grove soorten. De opstaande vezels vatten namelijk het eerst vlam. Voor feathersticks, probeer deze zo dun als mogelijk te snijden.
Hout.
De rest van de ring bevat hout in de diverse diktes van een bomen en struiken.
Luciferdikte, van takjes, alsmede potlooddikte. Wijsvingerdikte wordt soms samengevoegd met de duimdikte, toch is het een dikte die bij wat vochtiger hout niet moet worden overgeslagen. Hierna komt de polsdikte. Als de polsdikte goed brandt kun je grotere delen op het vuur gooien.
Vocht in het hout.
Een vochtig weertype brengt dus kleinere stappen en vooral geduld met zich mee. Vocht zorgt ervoor dat de hitte niet snel genoeg opkomt, omdat men eerst het vocht moet verdampen. Dit resulteert in een zeer langzaam opkomend vuur. Zorg voor tondel en hout in de eerste fasen dat goed droog, dus goed brandbaar is. Hout droogt in de lucht en goed met een zonnetje. Dus geen takjes van de grond, maar dode takken. Voor het vuur gebruik je dode bomen die staan of van de grond af liggen. Groen hout is alleen geschikt om te snijden en boven een vuur iets te roosteren. Afhankelijk van de soort duurt het ongeveer 1 maand per cm dat hout droogt, mits gekloven.
Droge takjes hoor je echt knakken. Dikkere takken kun je tegen je wang aanhouden, voelt deze koel dan is deze niet droog genoeg, voelt deze warm dan is deze goed om te gebruiken.
Welk hout.
Niet iedere houtsoort is even goed. Sommige soorten branden snel en fel. Berk is een boom die natuurlijke olie bevat welke snel brandt. Den en spar bevatten veel harsen die zeer brandbaar zijn. Dit zijn bijvoorbeeld ideale starters, om daarna over te gaan op langzaam brandende soorten zoals o.a. es, beuk en eik. Vermijdt taxus, kastanje en populier. Iep en els is ideaal als mix hout, dus als het vuur al lekker een kolenbed heeft. Kloof je dikkere hout altijd, dit komt de brandbaarheid ten goede. Ook droogt het zo sneller, de schors en bast is een goede beschermer tegen vocht van buitenaf, maar houdt vocht binnenin ook goed vast.
Vuurveiligheid.
Veiligheid rondom een openvuur, of zelfs met een brander, is vaak een ondergeschoven kindje. Veeg bladeren en takken rondom weg, tot op de kale ondergrond, één meter vanaf de rand van het te maken vuur. Kijk of er geen wortelen van bomen en struiken liggen. Kijk uit voor droge turfachtige grond (deze kan ondergronds branden). Vooraf opzoeken of er geen droogtecodes zijn afgegeven. Op de website http://www.natuurbrandgevaar.nl kun je dit controleren. Zorg voor blusmiddelen (zoals water en zand) en houdt je vuurplek netjes. Geen spullen waarover je kunt struikelen, stapel hout netjes op. Als laatste maak een proportioneel vuur, dus voor een maaltijd geen twee meter hoog vuur maken. Vergeet niet na het vuurplekgebruik deze netjes volgens "Leave no trace" achter te laten!
Kookvuur.
Koken doe je eigenlijk op de kooltjes en niet direct in de vlammen. Dit omdat het koken op vlammend vuur een oncontroleerbaar resultaat geeft (Schuif eventueel wat kooltjes apart om op te koken of bakken). Met uitzondering van het koken van water. Het roosteren van vlees en vis moet rustig gebeuren. Een pan verdeelt de hitte, echter een direct vuur niet. Een truukje wat ik gebruik is je hand bij de kooltjes te houden, als ik deze 4-5 tellen op die plek kan houden voordat mijn hand te warm wordt, is deze plek goed om vlees of vis te roosteren. Dit kost wat meer tijd, echter voorkomt een zwarte kraaklaag, droog of oneetbaar voedsel. Kampvuurkoken is een leuke bezigheid en is een hobby opzich.
Tip.
Het herkennen van bomen helpt het juiste hout voor je kampvuur te selecteren.
Op de website http://www.bomengids.nl kun je leren deze te herkennen.
De volgende keer in deel 2.
In deel 2 vertel ik meer over de volgende fasen en gereedschap wat je helpt om een goed vuur te maken.
0 reacties:
Een reactie posten