zaterdag 26 maart 2016

Glas is iets fantastisch. Het geeft de buitenmens zoveel meer. Zeker als het in een bepaalde vorm is geslepen. Een parabool met een lichtbreking die ons mens iets extra's geeft om naar te kijken.

Ooit wel eens naar een plant gekeken, een dierspoor of een insect? Zeker als vergrootglas geeft het ons een scherpere en betere blik op zaken om ons heen. Maar het kan meer. Een vergrootglas kan licht bundelen tot een straal die verhit, alles in combinatie met een fruitig zonnetje. Als kind ervoer ik dit als een bijzonder fenomeen.

Nu zijn er tegenwoordig vergrootglazen en vergrootglazen. Dan bedoel ik de kwaliteit van de lens. Veel vergrootglazen van (hoogwaardig) glas worden tegenwoordig vervangen door kunstof lenzen. Maar een lens is niet zomaar een goede loep. De beste lenzen zijn nog steeds van glas, de goedkope kunstof tegenhangers krassen snel en worden dof. De betere kunstof lenzen zijn iets krasvaster, echter halen het nog steeds niet bij 'oldfashion glas'. Wel is het zo dat de prijs van de glazen loep wordt bepaald door de zuiverheid van het glas en de kwaliteit van het slijpen.
De bekende loep
Nu is deze loep handig voor thuis. Voor de buitenmens is een kleinere versie wellicht een betere optie. Want een loep is multifunctioneel; voor in de ehbo-kit, om voorwerpen beter te bekijken en ook nog eens om een vuurtje te starten. Bewaar een loep altijd in een lederen- of fluwelen zakje.

Tegenwoordig zijn er ook fresnel lenzen te koop. Dat zijn kunstof lenzen in een bepaald ringachtig patroon met een vergrotende werking, welke zeer plat zijn. Fresnel lenzen zijn in diverse formaten, goedkoop en makkelijk weg te stoppen door hun platte vorm. Voor lichtgewicht buitenspeelkits een ideale oplossing.

Fresnel lens
De fresnel lens heeft echter wel een beperking. Het aantal keren dat de lens kan vergroten is een stuk minder dan een bol geslepen lens en formaat gebonden.

De zon en de lens.
Geen zon is geen vuur door middel van een vergrotende lens. In Nederland is het helaas zo dat een ideaal zonnetje niet zo heel vaak schijnt. Een zwakkere zon betekent helaas ook een minder hete bundeling van het licht. Dit is enigzins op te vangen door de een hogere vergroting.

Veel fresnel lenzen die worden aangeboden hebben een vergroting van 2 tot 4 keer (op creditcard formaat). Dit is meer dan regelmatig net te weinig. In mijn ervaring werkt een vergroting van een loep van tenminste 5 keer een stuk beter, zeker in het Hollandse weertype. Echter deze zijn als fresnel lenzen weer een stuk moeilijker te vinden. Ze zijn er wel (lang leve internet :-) ).

Het resultaat is dan ook dat u enkele tientallen minuten bezig kunt zijn (dus veel geduld en een vaste hand hebben) met het maken van een kooltje waaruit u een vuur kan laten ontstaan.

Tondel maakt het kooltje.
Er zijn nog andere manieren waarbij u het proces kan verbeteren. Zwarte en licht onvlambare tondel werkt zeker mee aan het slagen van de poging. Bij de kleur zwart kunt u denken aan verkoold katoen (charcloth) of -hout (houtmolm c.q. punkwood). Een tonder-, kogelhoutskool- of vuurzwam (op de rode lijst) zijn bijzonder geschikte, mits goed gedroogd, paddenstoelen om een gloeiend kooltje mee te maken. Papier zal ontbranden net boven de 200 graden celcius, hout op ongeveer 250 graden, katoen op 300 graden, stro en hooi op 240 graden. Bij bewerking zoals verkolen zal dit aanzienlijk lager liggen.

Een lens, goede tondel, wat nu?
We hebben de juiste lens voor onze kit, de juiste tondel en een goede zon. Iedere lens heeft afhankelijk van de slijphoek of ingeval van een fresnel de plaatsing van de ringen een ander brandpunt. Het brandpunt is het punt waarop de bundeling van het licht het meest ideaal is, dus ook het heetst. Dit is te herkennen door de weerkaatsing op de tondel. De lichtbundel is hier klein en meest fel.


Brandpunt op de tondel

Een paar (logische) tips:

  • Ga niet tussen de tondel en de zon in zitten (schaduw vorming).
  • Zoek een plek zonder schaduw, niet tussen bomen (schaduw vorming).
  • Leg de tondel alvast op een droge plek vol in de zonneschijn (opwarmen).
  • Ga in een positie zitten die langdurig kan worden aangehouden.
  • Rond 13:00 uur is de zon het heetst, soms een beter resultaat.
  • Indien geen vaste hand, improviseer met takken een statief.
  • Verzamel meerdere soorten tondel om te proberen.
  • Wees vooral geduldig bij weinig zon.
  • Werk van afstand naar de tondel toe om het ideale brandpunt te bepalen.
  • Bij het zien van rook, niet gelijk stoppen, rustig verder opbouwen en het kooltje vergroten door zachtjes te blazen en/of wapperen met de hand. 

Dus hup, vuur maken met een vergrootglas !





0 reacties:

Een reactie posten

Subscribe to RSS Feed Follow me on Twitter!